مطالعات و آینده پژوهی:

به‌نام خدا

 

پیروزی، با دور اندیشی و آینده نگری بدست می آید.

امام علی (ع)؛حکمت ۴۵ نهج البلاغه.

-پیش درآمد:

رشد و توسعه مجموعه فعالیتهای گردشگری، میراث فرهنگی اعم از ملموس و غیر ملموس، صنایع دستی و هنرهای سنتی و همچنین سرمایه گذاری در فعالیتهای مذکور؛ وابستگی شدیدی به شرایط محیطی حاکم بر جامعه از قبیل شرایط جهانی و بین المللی، منطقه ای، ملی و محلی در تمامی ابعاد همچون موقعیتهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و فناوری دارد. حرکت در چنین فضایی پر از رویدادهای غیرقابل پیش بینی و سرشار از مجموعه ای از ارتباطات پیچیده و تو در توی بین مولفه های محیطی، و از سویی داشتن چشم انداز “دستیابی به موقعیتی ممتاز”، الزام بی چون و چرای تدوین برنامه های راهبردی مبتنی بر اصول و مبانی آینده پژوهی را برجسته می نماید. پویش و پایش کلیه شرایط و ابعاد تغییرات محیطی و ارزیابی اثرات و پیامدهای محتمل، امری بسیار حیاتی در جهت گیریهای برنامه های آینده محور می باشد. اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان در پاسخ به این مهم، اقدام به راه اندازی و افتتاح “دفتر مطالعات، برنامه ریزی و آینده پژوهی” در تاریخ ۹۳/۱۱/۱۶ با دستان مبارک معاون محترم رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور – جناب آقای دکتر سلطانی فر- نموده است.

ایده شکل گیری و تأسیس دفتر مطالعات، برنامه ریزی و آینده پژوهی در اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان؛ ریشه در اندیشه های علمی و تفکرات متحول گرایانه جناب آقای دکتر اله یاری؛ مدیرکل محترم داشته و همچنین بواسطه وجود منابع انسانی پژوهشگر و برنامه ریز در معاونتهای مختلف بوده است. طی نشستهای متعدد کارشناسی؛ چارچوب کلی و جزئیات اجرایی دفتر مشخص گردید. طبق برنامه ریزی های صورت گرفته مقرر گردید که این دفتر، مرکزی باشد به روز، و مشتمل بر مجموعه ای منسجم از تخصصهای مرتبط با حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری که در راستای تحقق اهداف کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت، با بررسی و ارزیابی علمی روندهای حوزه و شناسایی رویدادهای محتمل، به رفع خلأهای موجود و شناخت ضرورتهای مورد نیاز آینده می پردازد. ضرورت توجه جدی به تعریف، استقرار و توسعه “دفتر مطالعات، برنامه ریزی و آینده پژوهی” در اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان بنابه دلایل زیر بوده است:

۱٫       آسیب شناسی حوزه های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری.

–         نبود اهداف کمی و کیفی مدون به همراه ضمانت اجرایی منطقی در همه عرصه های مرتبط با اداره کل.

–         ضرورت حرکت در راستای تحقق اهداف اسناد بالادستی کشور و استان.

–         وجود فضای پر رقابت ملی و جهانی در عرصه گردشگری.

–         آشوبناک بودن فضای بین المللی حاکم بر حوزه و مسائل مرتبط با آن.

–         نبود تیم کارشناسی قوی بمنظور بررسی و تأیید مطالعاتی که بصورت برون سپاری انجام شده اند.

–         بلا استفاده ماندن بسیاری از مطالعات که بصورت برون سپاری انجام شده اند.

–         ضرورت تشکیل بانکهای اطلاعاتی در زیر حوزه های اداره کل.

۲٫       آینده پژوهی و تدوین برنامه های راهبردی

–         توجه خاص سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور به رویکرد نوین “برنامه محوری” در سرلوحه سیاستهای خود و تلاش برای روشن نمودن افق آینده گردشگری.

–         شکل گیری اداره ای خلاق و دانش بنیان.

–         تهیه اولویتهای ضروری پژوهشی اداره کل در حال و آینده.

–         برنامه ریزی برای برگزاری همایشها، کنفرانسها و نشستهای تخصصی.

 

۱٫      وظایف و کارکردها:

–         پژوهش: (تهیه اولویتهای پژوهشی برای برونسپاری، انجام تحقیقات)

–         برنامه ریزی: (برنامه ریزی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت برای آموزش و اجرا)

–         تولید علم نافع: (بومی سازی دانش روز دنیا بخصوص با استناد از انتشارات UNWTO ، تهیه کتاب، نشریه، مجلات، و محتواهای علمی مفید)

–         پایش و کنترل: (رصد نمودن مستمر روندها و فرآیندهای اداره کل بصورت علمی)

 

دفتر مطالعات، برنامه ریزی و آینده پژوهی زیر نظر مستقیم مدیر کل، می باشد. کارشناسان و پژوهشگران این دفتر آشنا با روشها و تکنیکهای نوین تحقیق و برنامه ریزی، نرم افزارهای تخصصی و کاربردی تحقیق و برنامه ریزی می باشند.

سند راهبردی دفتر مطالعات، برنامه ریزی و آینده پژوهی در افق ۱۴۰۴:

مأموریت

نظر به جایگاه و کارکرد صنعت گردشگری در تحقق اهداف اسناد بالادستی کشور، و از سویی وفق اهمیت اقتصاد دانش بنیان در اسناد مذکور، رسالت “دفتر مطالعات، برنامه ریزی و آینده پژوهی” اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان عبارت است از: مطالعه، پژوهش و برنامه ریزی آینده پژوهانه با هدف تبدیل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان به سازمانی برنامه محور، پویا، سرزنده و توسعه یافته؛ بمنظور پیشتازی استان اصفهان در عرصه های مذکور.

فرآیند عملیاتی سند راهبردی “دفتر مطالعات، برنامه ریزی و آینده پژوهی”:(به ترتیب از چپ به راست)

                                    ۴ -راهبردها     ۳-اهداف     ۲-چشم انداز     ۱-ماموریت

 

چشم انداز:

دفتر مطالعات، برنامه ریزی و آینده پژوهی در افق ۱۴۰۴، مرکزی به روز و پیشرو در حوزه های پژوهش و برنامه ریزی در عرصه های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در سطوح استانی و بعضاً ملی خواهد بود.

اهداف:

۱٫       برنامه ریزی آینده پژوهانه به منظور نگاشت مسیرهای محتملِ مطلوب توسعه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خلاق و دانش بنیان در راستای تحقق اهداف تبیین شده صنعت گردشگری در اسناد بالادستی کشور بطور کلی و استان بطور خاص (سند چشم انداز ۱۴۰۴، سند اقتصاد مقاومتی، سند آمایش کشور، سند آمایش استان اصفهان و …).

۲٫       انجام پژوهشهای علمی و کاربردی و نوآورانه بمنظور ارائه راهکارهای حل مسائل موجود در عرصه های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری.

۳٫       شناسایی و احصاء مهمترین اولویتهای پژوهشی موردنیاز در عرصه های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگریبه منظور برونسپاری.

۴٫       تحویل، ارزیابی و تأئید تحقیقات برونسپاری شده.

۵٫       تهیه و تدوین علمی بسته ی فرصتهای سرمایه گذاری در عرصه های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری.

۶٫       تهیه و روزآمد نمودن پایگاههای داده ای (Data Base ) مرتبط با عرصه های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری.

۷٫       بومی سازی دانش روز دنیا بخصوص با استناد به انتشارات سازمان جهانی گردشگری (UNWTO )، تهیه کتاب، نشریه، مجله و محتواهای علمی مفید.

۸٫       رصد نمودن مستمر روندهای مرتبط با عرصه های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بصورت علمی (روندهایی از قبیل سرمایه گذاری، جذب گردشگر، تخریب و مرمت آثار، و …).

راهبردها:

۱٫       پویش، رصد، پایش و تحلیل کلان روندهای مرتبط با عرصه های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری طی دوره های زمانی گذشته.

۲٫       پویش، رصد، پایش و تحلیل برجسته ترین رویدادهای محتمل تأثیرگذار بر عرصه های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری.

۳٫       بررسی و شناسایی مهمترین نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصتها و تهدیدهای موجود در عرصه های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان.

۴٫       تعیین مهمترین اهداف کمی و کیفی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان.

۵٫       شناسایی و استفاده از توانمندیهای علمی-پژوهشی و قابلیتها و توانمندیهای برنامه ریزی منابع انسانی بلا استفاده در عرصه های مذکور  اداره کل استان در پیشبرد اهداف دفتر.

۶٫       ترویج تفکر “مطالعه و برنامه ریزی امروز؛ ضرورتی برای اقدام در آینده” در سطوح مختلف اداره کل.

۷٫       ایفای نقش فعالانه در تهیه پیش نویس برنامه ششم توسعه سازمان.

۸٫       برقراری تعامل کارآمد و موثر با مراکز و موسسات علمی و تحقیقاتی مرتبط با حوزه فعالیتهای اداره کل.

۹٫       برنامه ریزی آینده پژوهانه برای بازساماندهی کلیه فعالیتهای بخش خصوصی مرتبط با اداره کل.

۱۰٫   بسترسازی های لازم علمی-پژوهشی برای ایجاد و توسعه حضور کارآفرینان عرصه های میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری در فضاهای دانش بنیان.

۱۱٫   نیازسنجی دوره های آموزشی، همایشها و کارگاه های آموزش کاربردی.

۱۲٫   شناسایی و تهیه فهرست مهمترین اولویتها و نیازهای پژوهشی اداره کل بمنظور معرفی به دانشجویان و محققان.

۱۳٫   شناسایی فضاهای نوین مرتبط با فناوریهای روز …

۱۴٫   شناسایی و نیازسنجیموضوعات مرتبط با میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگریدر فضاهای مجازی (آژانسهای مجازی مسافرتی).

۱۵٫   ارائه خدمات مشاوره ای مبتنی بر نتایج تحقیقات و برنامه ریزی به مدیریت اداره کل و معاونتها.

۱۶٫   بستر سازی به منظورکاربردی نمودن مطالعات و تحقیقات انجام شده در حوزه های مرتبط با میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری.

۱۷٫   حضور مستمر در جلسات شورای معاونین به منظور ارائه گزارش عملکرد دفتر و اخذ پیشنهادات لازم از جانب مدیر کل و معاونین.

۱۸٫   تهیه تقویم میراث فرهنگی در راستای استفاده بهینه و برنامه ریزی شده از مناسبت های مرتبط سالانه.

اعضاء دفتر مطالعات، برنامه ریزی و آینده پژوهی

تماس با دفتر مطالعات:

آدرس: خیابان استانداری، موزه هنرهای تزئینی، دفتر مطالعات، برنامه ریزی و آینده پژوهی.

تلفن: (۰۳۱-۳۲۲۰۸۷۸۷)

ایمیل: spfspf2050@gmail.com

منبع : میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان