آموزش کرباس بافی

آموزش کرباس بافی و آشنایی با مزیت ها و موارد استفاده از آن

در این مقاله آموزش کرباس بافی به شما عزیزان ارایه می شود. امیدواریم بتوانیم با آموزش صنایع دستی به شما علاقه مندان، گامی بزرگ در جهت احیای این مسئله برداریم.

کرباس نوعی پارچه ی پنبه ای است . از جمله رشته های صنایع دستی که به سمت فراموشی می رود هنر کرباس بافی است. این هنر دست یکی از زیر مجموعه های گروه نساجی سنتی است که قدمت آن به دوره ی ایلخانی می رسد و از مراکز آن چهارمحال و بختیاری، خور و بیابانک، نایین، نجف آباد اصفهان، ابیانه و کردستان بوده است.

مزیت استفاده از این نوع پارچه، طبیعی بودن، سازگاری با پوست و خنک بودن آن است. برای کرباس بافی از دستگاه های ساده ی چوبی به نام دستگاه دو وردی نساجی کرباس با عرض ۳۵ تا ۷۰ سانتی متر استفاده می شود. جایگاه نصب دستگاه بر روی گودالی بود تا بافنده بتواند در زمانی که نیاز است ورت ها را با پایش به حرکت درآورد. به دلیل نرمی، مقاومت ودر دسترس بودن پنبه، پارچه های کرباس از این جنس بافته می شود. پنبه ی مورد استفاده در این رشته به صورت دستی نخ ریسی شده و به شکل نخ های نازک با ضخامت دلخواه در می آید و در مرحله ی بعد توسط رنگ های گیاهی ای از قبیل پوست انار، گردو و برگ مو رنگ شده و بعد از شستشو به صورت کلاف یا گلوله در آمده و آماده ی کار می شود.

طرح معمول کرباس و موارد استفاده از آن

در اغلب موارد طرح کرباس به صورت راه راه بود. در گذشته از کرباس به عنوان پوشاک زنان و مردان طبقه ضعیف و میانی استفاده می شد اما با گذشت زمان و پیشرفت بقیه ی منسوجات صنعتی، کرباس برای مصارف دیگری نظیر آستردوزی و روکش لحاف، تشک و پتو استفاده شد. از دیگر منسوجاتی که با این پارچه تهیه می شد می توان به این موارد اشاره کرد:

با کرباس سفید هر چه می خواستند میدوختند.

کاربرد کرباس کبود رنگ با راه راه پررنگ تر، تهیه ی قبا و لباس های دیگر بود.

کرباس سفید حاشیه دار هم برای حوله دستی کوچک و حوله حمام بزرگ استفاده می شد.

برای سفره غذا از کرباس ساده با حاشیه خط دار، یا چهارخانه در رنگ های متنوع استفاده می شد.

از سایز بزرگ آن که توسط دوخت چند پارچه کنار هم به دست می آمد، به عنوان چادر شب بهره می گرفتند که معمولا چهارخانه ی سفید یا کبود بود و مصارف متعددی داشت. مثلا برای توت گیری، جمع آوری میوه ها، حمل و نقل علوفه، رختخواب پیچ، زیر انداز، رو انداز و حتی چادر و حجاب هنگام خواندن نماز استفاده می شد.

مراحل تهیه ی کرباس

مراحل تهیه ی پارچه کرباس عبارت است از:

حلاجی و ریسیدن پنبه
آهار و رنگرزی کلاف ها
بافت پارچه

البته تهیه ی و آماده سازی پنبه هم چندین مرحله از این قرار دارد: برداشت، تصفیه، حلاجی، چله کردن، ریسیدن، کلاف کردن، آهار زدن، ماسوره کردن و پیوند زدن.

تمام این کارها توسط خود بافنده انجام می شد. بافندگان کرباس معمولا زنان خانه دار بودند که در کنار کارهای خانه به این هنر دستی نیز مشغول بودند و تا حد زیادی مایحتاج خود و خانواده را تامین می کردند.

علت اینکه این هنر امروزه رو به فراموشیست این است که به ندرت مواد اولیه ی مرغوب با قیمت مناسب موجود است و از همه مهمتر مردم آگاهی کافی از اهمیت حمایت از این آثار فرهنگی و هنری را ندارند و بیشتر به خرید صنایع دستی دکوری مبادرت می کنند.

چکیده

از جمله رشته های صنایع دستی که به سمت فراموشی می رود هنر کرباس بافی است. این هنر دست یکی از زیر مجموعه های گروه نساجی سنتی است. مزیت استفاده از این نوع پارچه، طبیعی بودن، سازگاری با پوست و خنک بودن آن است. مراحل تهیه ی کرباس ریسیدن پنبه، رنگرزی کلاف ها و بافت پارچه است.