نحوه آماده سازی پشم برای استفاده در ترمه بافی
پارچه ترمه با استفاده از طرح های سنتی و اصیل به وسیله نخ هایی از جنس کرک و ابریشم بافته می شود. در این نوع از پارچه ، تراکم پود آن نسبت به تار بسیار زیاد تر می باشد.
پیشینه ترمه بافی
خواستگاه ترمه بافی مربوط به ارتفاعات کشمیر و بخش مرکزی قاره کهن آسیا می باشد. با این حال عده زیادی از محققان بر این باورند که مهد این هنر خاص و زیبا ایران بوده و رفته رفته در سایر کشورهای دیگر همسایه رواج یافته است.
به جرات می توان ادعا کرد که ذوق و سلیقه ایرانیان در دوخت این نوع از پارچه های زیبا زبانزد خاص و عام است. ترمه بافی در زمان حکومت شاه عباس صفوی از شکوه عظمت خاصی برخوردار می شود.
الف) بهترین نوع پشم :
طبق معمول همه صنایع دستی ابتدا می بایست مصالح اولیه آماده سازی پارچه را آماده و مهیا کرد. عمدتا در کار ترمه بافی از پشم سفید استفاده می شود. پشم ترمه باید بسیار بلند و همچنین براق باشد. معمولا پشم شکم و پهلوی گوسفندان گزینه خوبی برای استفاده در صنعت ترمه بافی هستند.
یکی از دلایل زیبایی ترمه های عهد عباسی حضور طراحان ممتاز چینی و ارمنی است که با استفاده از نقوش خود زیبایی چشم نوازی را به این هنر ایرانی می بخشیدند.
ب) نحوه شستشوی پشم :
برای زیبا و براق شدن پشم، شستن آن الزامی است. برای این کار بهتر است گوسفندان را قبل از قیچی شدن پشم در آب شست و شو داده تا چرک ها و چربی ها از پشم گوسفندان جدا شود. سپس پشم را در مواد قلیایی خیسانده و پس از آن چندین مرتبه با آب شست و شو می دهیم.
ج ) سفيد كردن پشم :
سفید کردن پشم به دو روش انجام می شود:
روش اول : در این روش پشم ها در چمنزار پهن می شد تا به وسیله جذب شبنم و تبخیر آن, سفیدتر گردد.
روش دوم: بهره گرفتن از ترکیبات گوگردی که منجر به سفیدی بیشتر پشم می شود.
د)پایداری رنگی :
یکی از با اهمیت ترین مراحل ترمه بافی رنگ زدن پشم هاست. چرا که در این روش رنگرز ها با استفاده از موادی به نام دندانه ثبات و پایداری را به رنگ پشم ها می بخشند.
ه) رنگرزي به وسيله رنگهاي طبيعي و گياهي :
رنگ پارچه های ترمه عموما از گیاهان به دست می آید. رنگرز ها برای رنگ کردن پشم ها به سراغ پوسته و تنه و ساقه گل ها و درختان می روند تا بدینوسیله بتوانند رنگ پایدارتری برای پشم به ارمغان بیاورند. نگهدار از رنگ پارچه های ترمه در طول زمان بسیار سخت است چرا که در اثر رطوبت و طول زمان از بین می رود.
در این مطلب دریافتیم چگونه پشم ها را برای ترمه بافی آماده می کنند. در مطالب بعدی به سراغ ترمه خواهیم رفت و با اصول دوخت این پارچه های گرانبها بیشتر آشنا می شویم.