پیشینه سوخت نگاری

پیشینه سوخت نگاری  بطور دقیق در تاریخ مشخص نیست. كسی نمی‌تواند بگوید كه اولین اثر سوخت به وسیله كدام هنرمند ایرانی و در چه دوره‌ای به وجود آمده‌است. سوخت‌نگاری، هنر سوزاندن چوب با هویه است. این هنر بسیار وقت‌گیر است و به طور کامل با دست انجام می‌شود. می‌توان آن را هنر دقت، حوصله و تمرکز نیز دانست چون کوچک‌ترین بی‌دقتی باعث ایجاد نقص در اثر شده و اغلب قابل بازگشت نخواهد بود.
هنرسوخت نگار یا ‘پیرو گرافی’ ابتدا درسه هزار سال قبل در یونان قدیم شکل گرفت و سپس به شیوه سنتی در کشورهای اروپایی، آسیایی، استرالیا و آمریکا برای تزیینات مصنوعاتی نظیر موسیقی و وسایل آشپزخانه استفاده می شد.

هنر سوخته کاری ياسوخت روي چوب یا سوخت نگار، همان طور که از نامش پیداست ، به معنای سوزاندن چوب با استفاده ازمفتول فلزي داغ و خلق اشکال ، بافت و خطوط جدید است. همچنین از این روش برای سوخت روی چرم نیز استفاده می شود. هنر سوخت چرم قبل از زمان صفویه درایران وجودداشته است .درآن دوران این هنر روی جلد قرآن وکتابهای نفیس خطی کار می شد. درفاصله انقراض سلسله صفویه تادوره قاجاریه این هنربه بوته فراموشی سپرده شد.البته در شکل مشابه ، از قالب های منفی و مثبت برنجی در تهیه جلدهای چرمی نیز استفاده می شده است که تنها حرارت، باعث تغییر شکل چرم با ابزار برجسته و فرورفته ایجاد نقش می نموده است. سازندگان سازهای سنتی نیز جهت تزئین و مهر استاد سازنده ، از این روش به وسیله مهرهای فلزی داغ استفاده و بر سطح چوب ساز، ایجاد نقش می نموده اند.

 پیشینه سوخت نگاری را قدر مسلم اینكه پس از مینیاتور دانست و نخستین هنرمندان سوخت برگزیده‌ترین مینیاتوریست‌های گذشته بوده‌اند. رواج این هنر در عهد امیر‌تیمور گوركانی بود ، چرا كه امیر به این هنر علاقه بسیار داشت و هنرمندان سوخت‌كار را صله می‌داد و گرامی می‌داشت. دوران صفویه یكی دیگر از اوج‌های درخشان هنر سوخت است. در این دوره مینیاتور نیز كمال بی‌سابقه‌ای یافته بود و این نشانه نزدیكی بسیار این دو هنر است. سوخت مدتی راه انحطاط پیمود و مجدداً رونق یافت.